Terug - Item van de maand januari 2021

De Duitse veldmaarschalk Friedrich Paulus zal voor altijd verbonden blijven aan de vernietiging van het Duitse Zesde Leger in Stalingrad in januari 1943. De Duitse nederlaag in Stalingrad wordt beschouwd als het kantelpunt in de strijd aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een door Paulus ondertekend document in Oorlogsmuseum Eyewitness herinnert aan deze tegen wil en dank beroemd geworden officier.

Ondanks zijn gebrek aan ervaring als operationeel commandant werd Paulus op 5 januari 1942 benoemd tot bevelhebber van het Duitse Zesde Leger dat op dat moment in de omgeving van Charkov verbleef. Hij nam hiermee het commando over van veldmaarschalk Von Reichenau die een maand eerder benoemd was tot commandant van Legergroep Zuid maar korte tijd later stierf aan de gevolgen van een hersenbloeding.

In juli 1942 begon Paulus aan zijn opmars richting Stalingrad. De Wolga werd in september 1942 bereikt waarna onder moeilijke omstandigheden en met zware verliezen geprobeerd werd de volledige stad in handen te krijgen. Als gevolg van de in november 1942 door de Russen gelanceerde aanvallen op de flanken, raakte het Zesde Leger echter volledig omsingeld in Stalingrad.

Paulus kreeg geen toestemming om uit de omsingeling proberen te breken. Duitse tegenaanvallen van buiten af, waaronder de grootschalige operatie Winterstorm in december 1942, wisten het afgesloten leger ook niet te bereiken. Ondanks grote tekorten, die door de ingestelde luchtbrug niet konden worden hersteld, hield Paulus zich aan zijn opdracht om Stalingrad in Duits bezit te houden.

In januari 1943 was een onhoudbare situatie ontstaan en slaagden de Russen erin om de restanten van het Zesde Leger in Stalingrad definitief te verslaan. Op 31 januari 1943 werden Paulus, die een dag eerder nog bevorderd was tot veldmaarschalk, en zijn staf door Russische troepen gevangen genomen.

Naast de vernietiging van het gehele Zesde Leger was de gevangenname van een Duitse veldmaarschalk een grote overwinning voor de Russen. In krijgsgevangenschap werd Paulus onder druk gezet om zich tegen nazi-Duitsland te keren. Na de Tweede Wereldoorlog bleef hij zich in dienst van de Sovjet-Unie en de DDR inzetten in enkele belangrijke na-oorlogse kwesties. Op 1 februari 1957 overleed hij in Dresden.