Terug - Item van de maand januari 2020

Een van de wapens die recent aan de permanente tentoonstelling van Oorlogsmuseum Eyewitness zijn toegevoegd is de Duitse MG151/20. Dit Duitse machinegeweer was het standaard boordwapen van Duitse jachtvliegtuigen, waaronder de bekende Focke-Wulf Fw 190 en Messerschmitt Bf 109.

Het wapen herinnert aan Unternehmen Bodenplatte, de laatste grote aanval van de Luftwaffe aan het westfront op 1 januari 1945. Een operatie waarbij de Focke-Wulf en Messerschmitt op grote schaal werden ingezet. Met de aanval probeerde de Duitse luchtmacht een grote hoeveelheid geallieerde toestellen te vernietigen om zo (voor een korte periode) het tactische luchtoverwicht aan het westfront te herwinnen.

De Duitse luchtaanval was gericht tegen zeventien geallieerde vliegvelden in Nederland, België en Frankrijk waarbij de geallieerde toestellen op de grond vernietigd werden. Doordat de aanval in de ochtend van nieuwjaarsdag plaatsvond, werd verwacht dat veel geallieerde toestellen op de vliegvelden aan de grond zouden staan.

Met het (kort) herwinnen van het luchtoverwicht hoopte het Duitse opperbevel het offensief in de Ardennen te ondersteunen. Oorspronkelijk was het de bedoeling geweest om de luchtaanval gelijktijdig uit te voeren met het grondoffensief maar door slecht weer was de luchtaanval niet mogelijk geweest. Door de aanval op 1 januari 1945 alsnog te lanceren werd in een ultieme poging geprobeerd het inmiddels vastgelopen Ardennenoffensief nieuw leven in te blazen.

Voor de aanval werden meer dan 800 Duitse toestellen ingezet. Vrijwel alle jachteenheden die in het westen van Duitsland gestationeerd waren, waren bij de aanval betrokken. Ondanks het verassingseffect had de aanval niet het gewenste resultaat. Hoewel de Duitsers erin slaagden meer dan 500 geallieerde toestellen te vernietigen of te beschadigen ging dit ten koste van 292 eigen toestellen. 234 Duitse piloten sneuvelden, raakten gewond of werden krijgsgevangen genomen.

Doordat verreweg de meeste geallieerde toestellen op de grond vernietigd werden, was het personele verlies voor de geallieerden gering. Materiële verliezen wisten de geallieerden in korte tijd aan te vullen. De Duitse luchtmacht was daarentegen niet in staat het verlies aan piloten en toestellen te herstellen. Daarmee had de aanval juist het tegenovergestelde effect gecreëerd: het betekende de doodsteek voor de Luftwaffe aan het westfront en gaf de geallieerden definitief de alleenheerschappij in de lucht.